Nowoczesne technologie budowlane pozwalają na maksymalne doszczelnienie i zaizolowanie budynku w celu obniżenia kosztów ogrzewania niestety pomija się przy tym kwestie dopływu świeżego powietrza. Właściwa ilość świeżego powietrza jest podstawowym warunkiem zdrowego życia. Przebywanie w pomieszczeniach, w których nie działa prawidłowa wentylacja stwarza zagrożenie dla naszego zdrowia oraz może spowodować zawilgocenie i zagrzybienie domów.
Jak podaje Dr. Józef S. Pastuszka z Śląskiej Akademii Medycznej [1] objawy zdrowotne syndromu chorego budynku można podzielić następująco:
- Objawy ogólne (bóle głowy, nienaturalne zmęczenie, przygnębienie, zawroty głowy)
- Podrażnienia błon śluzowych (suchość lub podrażnienie oczu, nosa, gardła)
- Objawy skórne (przesuszenia, zaczerwienienie, złuszczanie naskórka na twarzy,
rękach, uszach)
Objawy ogólne powoduje brak świeżego powietrza, a podrażnienia błon śluzowych i objawy skórne wynikają najczęściej ze zbyt niskiej wilgotności względnej powietrza, która w warunkach Polskich występuje po uruchomieniu systemów centralnego ogrzewania. Występuje wtedy charakterystyczna chrypka, podrażnienie gardła i krtani, a osłabiony nabłonek przestaje spełniać swoja ochronną funkcję i stanowi otwarte wrota dla infekcji [2]. W 1984 z. Światowa Organizacja Zdrowia zwróciła uwagę na niewłaściwą wentylację domów, która jest głównym powodem „syndromu chorych budynków” oraz poinformowała, iż syndrom SBS występuje aż w 30% nowych i odnawianych budynków na świecie. Ważna jest świadomość, jak istotna jest skuteczna wentylacja pomieszczeń i jaki wpływ na samopoczucie i stan zdrowia ma jakość powietrza, którym oddychamy przez co należy rozumieć ilość świeżego powietrza o odpowiedniej wilgotności. Aby uniknąć kłopotów zdrowotnych, należy zapewnić skuteczną wentylację domu przy jednoczesnym ograniczeniu strat ciepła na wentylacji. Wystąpienie przykrych dolegliwości związane jest głównie ze zbyt małą ilością świeżego powietrza w pomieszczeniu oraz z jego złą jakością. Badania prowadzone w tym kierunku przez m.in. Światową Organizację Zdrowia (WHO) doprowadziły do zdefiniowania tzw. Syndromu chorego budynku (SBS – z angielskiego Sick building syndrome).
W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę na tzw. komfort cieplny, który w przypadku powietrza zależy od:
- Temperatury
- Ilości świeżego powietrza
- Wilgotności względnej
- Prędkości cyrkulacji
W Polsce kwestia ta jest uregulowana normą PN-83/B-03430/Az3:2000 [3], która podaje, iż w celu zapewnienia komfortu termicznego należy utrzymywać temperaturę i wilgotność powietrza na następujących poziomach w zależności od pory roku.
Pora roku temperatura Wilgotność względna
Lato 23-25°C ±1,5°C 50% ±10%
Zima 21-22°C ±1-1,5°C 45% ±10%
Urządzenie, które umożliwia utrzymanie odpowiednich parametrów powietrza w pomieszczeniach, przy jednoczesnym oszczędzaniu energii poprzez jej odzysk to centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła nazywana rekuperatorem. Należy zwrócić uwagę, iż wg zestawienia tylko centrale wyposażone w obrotowy wymiennik ciepła zapewniają odzysk ciepła i odzysk wilgoci czyli dwa podstawowe parametry komfortu termicznego. Świeże powietrze w pomieszczeniu to zaś gwarancja dobrego samopoczucia osób w nim przebywających. Enervent to fiński koncern, który od ponad 25 lat pracuje nad rozwiązaniami technologicznymi zapewniającymi odpowiednią jakość powietrza i odzysk energii. Każda centrala ENERVENT serii FAMILY realizuje odzysk energii i wilgoci poprzez wymiennik obrotowy, który ma postać bębna wykonanego z ażurowej masy akumulującej. Zasada działania takiego wymiennika polega na akumulacji energii cieplnej ze strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczeń, na powierzchni wymiennika czyli wymiennik ogrzewa się w strumieniu powietrza wywiewanego z pomieszczeń. Odzysk wilgoci także realizuje się na wymienniku poprzez zjawisko sorpcji czyli pochłonięcia wilgoci na wymienniku. Następnie wymiennik, obracając się wchodzi w strumień zewnętrznego świeżego powietrza nawiewanego i oddaje energię cieplną oraz wilgoć powietrzu zewnętrznemu.
Wydajność odzysku ciepła wymienników rotacyjnych w centralach firmy ENERVENT w ciągu roku przekracza 80%, co pozwala na nadanie im klasy A odzysku ciepła. W tym miejscu pragnę zwrócić uwagę aby porównywać parametry rocznego odzysku ciepła w centralach jako wiarygodnego parametru. Kolejny bardzo istotny aspekt techniczny jest związany z pracą centrali z odzyskiem
ciepła przy ujemnych temperaturach powietrza zewnętrznego. Centrale wyposażone w wymiennik krzyżowy nie są odporne na ujemne temperatury (przy -5°C mo że następować jego szronienie), trzeba więc stosować nagrzewnice na wlocie zewnętrznego, świeżego powietrza. Nagrzewnica elektryczna o mocy np. 1500 W to już znaczny koszt eksploatacyjny i wymierna wartość na rachunkach za energię elektryczną. Natomiast centrale z wymiennikiem obrotowym nie wymagają nagrzewnicy wstępnej, wymiennik obrotowy regeneruje się w strumieniu ciepłego powietrza. Dodatkową oszczędność energii elektrycznej możemy uzyskać zamawiając centrale Enervent w wersji eco. W przypadku tej opcji wentylatory będą dostarczone z silnikami elektronicznie komutowanymi. Silniki elektronicznie komutowane charakteryzują się sprawnością powyżej 90%, łatwą regulacją prędkości obrotowej, bez konieczności użycia innych urządzeń zewnętrznych (np. konwerter częstotliwości, filtry itp.). Enervent to oszczędne, ekologiczne, zielone rozwiązania dla twojego komfortu.
Korzyści z takiego rozwiązania to [6]:
- bezpośrednia oszczędność energii elektrycznej sięgają nawet 50% (w stosunku do konwencjonalnych wentylatorów napędzanych silnikami zwarto-bigunowymi)
- bezawaryjność silników praktycznie eliminuje na wiele lat obsługę serwisową
- cicha praca, brak wibracji
Centrale Enervent Family są produkowane w wykonaniu pionowym i poziomym w zależności od potrzeb i warunków montażowych.
Zakres wydajności typoszeregu Family to:
od 54 do 1404 m3 /h, co pozwala na odpowiedni dobór w zależności od potrzeb
Podsumowanie:
Właściwie funkcjonująca wentylacja mechaniczna nawiewno- wywiena to poprawa jakości powietrza w pomieszczeniach, w których spędzamy relatywnie dużo czasu w ciągu doby. To świeże, przefiltrowane powietrze ograniczające napływ do wnętrza domu pyłu, kurzu i alergenów. To szybsze usuwanie brzydkich zapachów i brak przeciągów bo nie ma konieczności otwierania okien.
Wentylacja z odzyskiem ciepła i wilgoci zapewnia nie tylko właściwy komfort użytkownikowi, ale system odzysku energii w oparciu o wymiennik obrotowy znacznie obniża rachunki za ogrzewanie
Na podstawie artykułu:
mgr inż. Adam Klimala
IGLOTECH
Bibliografia:
[1] Dr J. Pastuszka, Problemy
jakości zdrowotnej środowiska pomieszczeń mieszkalnych i biurowych, Instytut Medycyny
Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec
[2] Recknagel H., Sprenger E., Hónmann W., Schramek E.: Poradnik. Ogrzewanie i klimatyzacja, EWFE, Gdańsk, 1994
[3] Polska Norma PN-83/B-03430/Az3. Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności
publicznej. Wymagania (Zmiana Az3). Luty 2000.
[4] Girdwoyń A.: Techniczne uwarunkowania zużycia energii cieplnej i chłodniczej w instalacjach wentylacji i klimatyzacji,
w: Materiały konferencyjne XII Zjazdu Ogrzewników Polskich „Oszczędność energii a zysk”, Warszawa 17 pażdziernika 2002
[5] Majewski R. Wentylacja mechaniczna – blaski i cienie rekuperacji, źródło: Ładny Dom
[6] Oszczędność łatwo sprzedać źródło: Rynek Instalacyjny czerwiec 2005